Soms lees je de meest geweldige berichten in het nieuws. Even geen kommer en kwel, moord en doodslag. Zo las ik laatst hoe een oud bijgeloof kan leiden tot een bijzonder onderzoek. Een zichzelf waarschijnlijk heel serieus nemende historicus ging met een ernstig gezicht proeven van de urine van iemand die zeker al honderd jaar dood is. Niet bewust, uiteraard. De fijnproever krijgt de gelegenheid om een nipje van de vloeistof uit een portfles van 150 jaar oud te nemen. Ik zie het tafereel helemaal voor me, waarschijnlijk heeft de expert witte handschoenen aan en neemt hij de dunne naald in zijn handen alsof hij van het duurste materiaal is. Een heel klein slokje, niet meer. Door de mond laten rollen, voorzichtig proeven, het publiek houdt zijn adem in.

De bewuste aflevering van Tussen Kunst en Kitsch, weliswaar uit Engeland, trok natuurlijk veel aandacht. De historische fles werd weggebracht om de inhoud te analyseren. Hoe oud zou de port zijn en was de drank nog wel te drinken. Ook voor de gezichten van de onderzoekers zou ik goud geven. Stel je voor dat je, op de hoogte van de achtergrond, de vraag krijgt om de vloeistof te onderzoeken. Je doet alle proeven, checkt en dubbelcheckt en krijgt eindelijk de resultaten. Wat is de samenstelling, hoe werd port in die dagen gemaakt.

Ik kan me zo voorstellen dat de onderzoeker in kwestie even met stomheid was geslagen. Urine? Echt? Zijn er geen fouten gemaakt? Misschien heeft hij, of zij, de proeven nog een keer gedaan maar de uitslag bleef hetzelfde. Het was urine, ordinaire pies. Honderdvijftig jaar geleden waren de mensen nog bijgeloviger dan nu. Veel verschijnselen waren nog niet te verklaren en mensen probeerden het ongeluk af te wenden met verschillende rituelen. Een daarvan was het begraven van een zogenaamde heksenfles. Deze zijn vooral bekend in Engeland en werden ingegraven onder drempels of verborgen in muren. Meestal werden de flessen gevuld met menselijke urine, smeedijzeren nagels of spelden en stukken stof. Ook werden soms menselijke haren toegevoegd. De bedoeling van de fles was om de vloek van de heks om te draaien zodat de heks zelf werd vervloekt. Tja, je kunt er maar in geloven.

Uiteraard werd de uitslag in het kunstprogramma breed uitgemeten. De deskundige werd om commentaar gevraagd. Hij hield zich groot, hij had het niet willen missen, zei hij. Maar ik kan hem thuis al zien zitten, griezelend bij het idee dat hij niet alleen urine had geproefd, maar ook nog urine die al heel lang over de houdbaarheidsdatum was. Brr. Voortaan zou hij wel twee keer nadenken voordat hij zich liet verleiden tot een dergelijk experiment.

Ik vraag me wel iets af. Is die expert nu voor zijn leven lang gevrijwaard van alle vloeken? Of juist niet?