De term “Luister- en kijkgeld” wordt al lang niet meer gebezigd. Mijn ouders betaalden het, mijn maatje en ik ook, tot het in het jaar 2000 werd afgeschaft. Toch is het een uitdrukking geworden. Hoe vaak we niet tegen elkaar zeggen “daar betalen we dan kijk- en luistergeld voor”. Televisie is het feest van de herhalingen. Althans, dat willen de producenten ons wijs maken. En dit geldt niet alleen voor de publieke omroep. De commerciële omroepen zijn helemaal koning “We zenden het nog maar een keer uit”. Als je iets mist, is er geen man overboord. Je kijkt gewoon morgen, of overmorgen, of de dag er na. En anders is er altijd nog Uitzending Gemist.

Soms is het ook wel een leuk hoor. Tijdens de kerstdagen hoefden we pas laat de deur uit. En RTL Crime zond twee dagen onafgebroken Baantjer uit. Heerlijk, wat een knullige serie als je het nu bekijkt. En de herkenning soms. “Oh, dat is die acteur, die is veranderd.” Maar dat is dan ook eigenlijk het enige.

En de programma’s die niet herhaald worden, zijn gewoon het bekijken niet waard. Temptation Island, wat een verschrikking. En dan heb je ook nog de VIPS-editie. Waar volgens mij VIP staat voor Very Irritating Person. Want de meeste deelnemers ken ik niet eens. Zo vreselijk Important zullen ze dus ook wel niet zijn. Ook het format van de hulpprogramma’s wordt volledig uitgemolken. Heb je een bouwval als huis? Vind je dat je geld tegoed hebt van je familie? Bel RTL en zij lossen het op. En als je dan in je familie helemaal oorlog hebt, kun je altijd nog bij Bert van Leeuwen aankloppen. Gezamenlijk eten heelt alle wonden.

Je vraagt je wel af hoe wanhopig je moet zijn om aan dergelijke programma’s mee te willen doen. Of is het alleen maar mediageil. Iets is er toch aan de hand. Want de week erna moet je toch weer naar de supermarkt. Daar sta je dan met je pak toiletpapier. “Spaart u zegeltjes?”

Gelukkig zijn er ook de echte hulpprogramma’s. Lieke van Lexmond die met haar perfect gestylde haar en make-up tegen iemand met een serieus probleem staat te vertellen dat schoonheid aan de binnenkant zit. Huhuh. Lieke is geen domme meid, helemaal niet, maar als ze geleken had op de zus van Eucalypta, hadden ze haar hoogstwaarschijnlijk niet voor dit programma gevraagd. Nu helpt ze zelfs hele families. “Zit die grote haakneus in de familie? Geen probleem, dan gaat toch gewoon iedereen onder het mes.” Lang leve plastisch chirurgie. Wel in een particulier instituut hoor, daar heb je als producent tenminste niet zo’n last van regeltjes.

Ach, over een paar jaar kijkt er niemand meer naar die ouderwetse televisie. Netflix en Videoland voor onze films en series, nieuws-apps om op de hoogte te blijven van wat er gebeurt in de wereld. Een hele serie B-acteurs en -presentatoren beschikbaar op de arbeidsmarkt. En ik ben bang dat we het dan toch gaan missen. Die avonden “dat er weer helemaal niks op tv is.”

Bij het opruimen van mijn zolder kom ik ze weer tegen. Twee grote tassen met dia’s, verhuisd naar een uithoek van de rommel verzameling. Ik veeg het stof er af en rits een van de tassen open. Dat valt nog niet mee, het materiaal wordt er in de loop van de jaren niet soepeler op. De rits is uitgedroogd en het nylon begint sporen van slijtage te vertonen. Terwijl de tassen toch niet veel gebruikt worden. Ik haal een cassette uit de tas, hoeveel dia’s zullen er in zitten. Mijn vader was heel gestructureerd maar door de jaren heen zijn de dia’s door elkaar geraakt. Afbeeldingen van mij en mijn zussen worden afgewisseld met plaatjes van de Franse kastelen die hij samen met zijn broer bezocht in de zomer. Ik kom de turquoise Simca 1000 weer tegen met mijn oom er naast. Goh, hoe lang zou dat al wel geleden zijn.

Na iedere vakantie werd er een avondje gepland. Mijn vader haalde de projector en het scherm van boven en er werd een klein bioscoopje ingericht. Mijn moeder en oom op een stoel, mijn zussen en ik voor hen op de grond. Ik voel nog precies de rand van het kleed onder mijn billen. Eigenlijk kon je beter op de parketvloer gaan zitten, dat was in ieder geval gladder. Maar dan kreeg je weer een koude kont. Papa stond naast de projector, heer en meester van de presentatie. Ik hoor nog het zoemen en het klikken van de cassette die mechanisch vooruit werd geduwd. Om de zoveel dia’s zat er natuurlijk weer een op zijn kop. Mopperend kwam de voorstelling tot stilstand en werd de dia rechtop gezet. Waarna we weer ondergedompeld werden in de Franse historie.

Ik heb me al zo vaak voorgenomen om ze te gaan digitaliseren. Ik heb ook al gekeken wat het kost om dat te laten doen. Maar daar schrik je van. Het bedrag per dia is niet hoog maar als je bedenkt dat ik er een paar honderd heb liggen, dan denk je toch nog wel eens na. Vooral als je er waarschijnlijk naderhand nooit meer naar gaat kijken. Net als naar al die andere foto’s die ik op een harddrive heb staan.

Eigenlijk jammer, de dia-avonden van mijn vader waren hilarisch. Vooral de keren dat een van zijn dochters net een nieuw vriendje had en hij met veel vertoon een avond organiseerde. Mijn zussen en ik zaten met samengeknepen tenen terwijl mijn vader de ene na de andere gênante afbeelding op het scherm toverde. Hij genoot. En als het vriendje na deze avond nog steeds met zijn dochter wilde zijn, dan zat het wel goed.

Het was toch weer een rare gewaarwording. Een schoolgebouw waar je nog nooit bent geweest. Altijd weer even zoeken. De les begint om 18.00 uur, dus om 17.30 uur staan soep en broodjes klaar. Dat scheelt, ik kan gewoon mijn neus volgen. Een klein lokaal met kleine tafels. De docent belooft ons dat we vanaf volgende keer een groter lokaal hebben. Nu paste het niet helemaal in de planning.

Ach, het maakt niks uit. Ik schenk soep in een grote kartonnen kop en leg een broodje op een papieren bordje. En schuif aan naast een van mijn medestudenten. Heerlijk, die knulligheid van onderwijs. Het duurt al meer dan een kwartier om iedereen toegang te geven tot het wifi-netwerk. Je moet een halve IT-er zijn om alle instellingen goed te krijgen. Alsof je toegang zoekt tot het Pentagon. Uiteindelijk lukt het en kan iedereen inloggen op de Leeromgeving.

De docent is een professional, hij heeft zijn presentaties goed ingericht. Natuurlijk is zo’n eerste avond altijd nog een beetje kennismaken. Het programma wordt doorgenomen, de opdrachten worden besproken. Eigenlijk vliegt de avond om.

Niet dat het geen uitdaging is, het programma is vol en strak gepland. Maar wel met onderwerpen die mijn interesse volledig hebben. Leren leren, mijn vader zou trots op me zijn. Daar denk ik af en toe nog wel eens aan. Wat zou hij al die nieuwe ontwikkelingen leuk gevonden hebben. Ik denk dat we vast wel een keer samen achter de computer gekropen zouden zijn om te zien hoe zo’n e-learning module nou precies in elkaar zit. Tenslotte was onderwijs zijn passie. Hij stond altijd open voor nieuwe ontwikkelingen en probeerde zijn eigen lesmateriaal af te stemmen op de individuele leerling.

De eerste avond is een feit, we zijn van start. Om kwart over tien sta ik weer buiten. Als ik naar mijn auto loop, kijk ik nog even om. Het komende jaar zal ik hier regelmatig binnen gaan. Ik kan me er alleen maar op verheugen.

Heerlijk, al die goede voornemens. Heel Facebook ontploft. We gaan allemaal minder eten, minder drinken, stoppen met roken, meer bewegen. Pfff wat zullen we gezond worden. De sportscholen spelen er handig op in en bieden met korting allerlei abonnementen aan. Ze weten dat ze dat rustig kunnen doen. De helft van de mensen sluit vol goede bedoelingen een abonnement af en komt vervolgens nooit opdagen. De sportschool hoeft alleen maar te incasseren. Meestal zit je gelijk een jaar vast aan een dergelijk abonnement. Ach, misschien heb je verder op in het jaar nog wel eens tijd en zin.

Bloggers en vloggers strijden om het hardst met elkaar. Wie schrijft het beste foodblog. Welke ingrediënten moeten we gebruiken om niet ons eigen verval op ons geweten te hebben. De meest exotische namen komen voorbij, we gaan vlierbloesem, hibiscus en rozenblaadjes eten. En dat zijn dan nog bekende namen. Wat te denken van superfoods in poedervorm, matcha en macawortel. Ik denk dat je echt veganist moet zijn om dat te begrijpen.

Ook wordt 2019 het jaar van de foodswaps. We vervangen alle ongezonde ingrediënten door groente. Want tenslotte is food de innerlijke cosmetica van de mens. De visie op voedsel evolueert van voedend naar helend en reinigend. Ik heb het niet zelf verzonnen hoor, een zeer vooraanstaand foodblogger vertelt mij dat ik het in 2019 heel anders moet gaan doen.

Ikzelf heb niet zoveel met goede voornemens. Natuurlijk, ook ik neem me voor om het komende jaar geen stomme dingen te doen. Tot tien te tellen voordat ik iets bots zeg. Ook ik probeer weer zo gezond mogelijk te leven. En ik weet dat dit ook voor de komende jaren mijn goede voornemens zullen zijn.

Maar ik zal toch blij zijn als het allemaal weer overgewaaid is en ik weer op zondag aan het eind van de middag een glaasje port kan inschenken zonder dat de hele goegemeente me vertelt dat ik niet zou mogen drinken.