Hoe bijzonder is het toch dat tegenwoordig alles onderhevig is aan mode. Dat je je voor alles wat je doet en koopt, eerst moet verdiepen in de laatste trends. ‘Waar gaan jullie naar toe op vakantie?’ “Oh, geen idee nog eigenlijk, ik heb nog niet gezien waar het dit jaar happening is.”

Het is jarenlang trendy geweest om met een rugzak door een Aziatisch land te trekken. Niks boeken, gewoon zonder organisatie, het avontuur tegemoet. Dat zijn de vakanties, dan heb je pas het gevoel dat je leeft. Vooraf je inentingen halen, niet vergeten je malariapillen te slikken en op weg. Man, de verhalen waar je dan mee thuis komt. Geweldig. Natuurlijk vertel je niet dat de slaapplaatsen zo twijfelachtig van kwaliteit waren dat je de hele nacht lag te luisteren naar geluiden die je als westerling niet thuis kon brengen. En dat het sanitair zo abominabel was dat zelfs de toiletwagen op het laatste hardrock-festival vijf sterren leek. Nee, die natuur, de mensen, de cultuur, dat is je ware. Een collega had het er nog maanden over. Al was het alleen maar omdat bleek dat hij niet alleen was teruggekomen. De amoebe die zich in zijn darmen had genesteld, bleek een hardnekkige gast die alleen door grof geweld bereid was zichzelf over te geven.

De Dominicaanse Republiek dan. Ook een prachtige bestemming. Mooi weer, prachtige stranden, geweldige resorts. Maar wel binnen het park blijven. Aan de poort staan vervaarlijk uitziende mannen, gewapend met een al even vervaarlijk uitziend geweer. Ze houden de locals buiten en de goed betalende toeristen binnen. “Nee, hier graag je vakantiegeld achterlaten. Wij organiseren de excursies wel, dan zie je tenminste alleen wat wij je willen laten zien.” Met hordes trokken we er naar toe. “Wij gaan dit jaar naar de Dominicaanse, en jullie?”

Later werd het hip en happening om, met weer die rugzak, door Australië te trekken. Gelukkig was dit voornamelijk een trend onder de meer jeugdigen onder ons. Het doorsnee echtpaar is namelijk niet bestand tegen de hitte, de kou en de slangen die dit prachtige continent beheersen.

Vanzelfsprekend waren er ook meer simpele trends. De all-inclusive paradijzen in de landen rond de Middellandse zee. Pa, ma, de kinderen, voor elk wat wils. Ma heerlijk met een wijntje aan het zwembad. Flanerend in haar net nieuw gekochte badpak. Pa met een biertje aan de bar, onopvallend kijkend naar vrouwen die wel het figuur hebben om een bikini te dragen. Later, aan het buffet, probeert hij pseudo-subtiel te wijzen op de salade. Het komt hem op een venijnige blik te staan. “Hoezo sla, ik heb vakantie hoor, straks thuis ga ik wel weer lijnen.” Hij zucht onhoorbaar, dat hoort hij ieder jaar. En ieder jaar wordt er weer een nieuw badpak gekocht.

Vakanties zijn ook altijd een week te kort. De uitgeruste vakantiegangers komen thuis met een kater, zo groot als morgen de hele dag. De stress die zich opbouwde voorafgaand aan de reis, ontploft op het moment dat mensen uit hun normale ritme zijn. Het nieuwe badpak neemt reusachtige vormen aan, “neem je nu al weer een ijsje?”, “hoezo ga je niet mee naar de markt, jij gaat nou nooit eens ergens met mij mee naar toe.” Na tien dagen is het gezin stiekem blij dat ze weer terug kunnen. Pa naar zijn voetbalmaten, ma naar haar koffievriendinnen en de kinderen naar hun Facebook en WhatsApp. Eindelijk weer een goed werkende WiFi. Ze hebben een week nodig om bij te komen.

En zo verwordt de vakantie voor veel mensen tot een enerverende ervaring, waar ze nog weken last van hebben. Dat kan toch nooit de bedoeling zijn geweest.

Ik ben geen wereldreiziger, nooit geweest. Je doet mij geen plezier met uren in een vliegtuig of uren in de auto. Ik ga dit jaar weer heerlijk mijn batterij opladen. Op een plaats waar we al een aantal keren zijn geweest. Waar onze hond al uitbundig wordt begroet zodra hij zijn neus uit de camper steekt. Waar we echt vakantie hebben.

Eigenlijk verandert er nooit iets. Het kijken naar de Passion, vorige week, bracht me weer terug naar het feit dat Jezus de tollenaars uit de tempel sloeg. Zij bankierden in het huis van zijn vader. Nederland moet bijna massaal in opstand komen voordat de bestuurders van de ABN/AMRO beseffen dat een salarisverhoging van 100.000 euro toch echt niet kan. Terwijl het modale inkomen in Nederland nog niet de helft van die salarisverhoging bedraagt, verre van. Je vraagt je af of die zogenaamde topbestuurders nog wel weten wat er om gaat in het leven van de mensen die zij besturen. En zij staan hier niet alleen in, als zelfs Eva Jinek denkt dat gezinnen met een middeninkomen in Nederland 150.000 euro te besteden hebben, dan zijn we ver, heel ver van huis.

Ooit werden in mijn geboortestad Tilburg textielarbeiders uitgebuit. De prachtige villa’s van de fabrikanten spreken nog altijd tot de verbeelding, de verhalen over de feesten in de besloten clubs zijn nog steeds legendarisch. De armoede van de ‘gewone mens’, ach, die was niet belangrijk. “Hou jij ze dom, dan hou ik ze arm.” Een gevleugelde uitspraak van de invloedrijken. Of, zoals mijn oom, ook een kloosterling, het placht te zeggen “het is weer vasten, heren geestelijken, er is weer paling.” Ook zij waren vergeten waar het in het gewone leven om draait. De huisjes rond de Hasseltse kapel zijn het niet vergeten, zij getuigen nog altijd van een leven van sappelen en proberen de eindjes aan elkaar te knopen.

Een onderzoek geeft aan dat op dit moment ongeveer 85.000 mensen in Nederland afhankelijk zijn van de voedselbank. In Nederland, het land waar gemiddeld per persoon 50 kilo voedsel per jaar wordt weggegooid. Het land waar je moet reserveren om in een restaurant als de Librije voor 135 euro te gaan lunchen. Waar lelijke tomaten niet in de supermarkt belanden, maar op de vuilnishoop. Want lelijke groente en fruit, nee, daar kunnen we niet mee thuis komen. Uiteindelijk is er dus niks veranderd.

Ouderen zijn blij als zij twee maal per week onder de douche mogen, meer kan er niet af, meer geld is er niet bij de Thuiszorg. De staatssecretaris gaat pas handelen als zijn eigen moeder met een volle luier moet blijven lopen. Als zijn eigen vader aan de bel trekt. En al die andere moeders dan, en die vaders? Zij moeten maar een beroep doen op familie of buren. Maar wat doet het met je waardigheid, als je je moet laten wassen door je eigen kind. Of erger, als je kind je moet helpen om naar het toilet te gaan. Heb je daar je leven lang voor gewerkt, ben je daar zo oud voor geworden?

Nederland is een beschaafd en ontwikkeld land, het op drie na rijkste land ter wereld. Belangrijke ontdekkingen staan al eeuwen lang op naam van Nederlanders, we doen het goed in de ogen van de wereld. Misschien kijken we teveel naar anderen en te weinig om ons heen. Het is niet sexy om je te bekommeren om de zwakkeren. Daar kun je geen glanzende bolide van rijden. Je krijgt er vlekken van op je dure Italiaanse maatpak. Nee zeg, stel je voor. Armoede is vies. Daar moet je ver van blijven.

Zouden de bestuurders van ABN/AMRO weten wat mantelzorg is? En wat het inhoudt en doet met mensen? Of zouden zij denken dat ze zelf niet oud en hulpbehoevend kunnen worden. Zouden ze denken dat mensen die, door ziekte of andere pech, verliezen wat ze hebben, het allemaal aan zichzelf de wijten hebben. Zouden ze denken dat dat gewoon losers zijn. Of weten zij in hun hart misschien wel dat het eigenlijk niet kan, wat ze doen. En is het wachten nu alleen nog op het moment dat zij storm gaan oogsten.