Ik ben geboren in Tilburg, diep in het Brabantse land. Het land van de zachte g. Dat hoor je aan mij. En dat vind ik niet erg. Ergens vind ik het wel charmant, die zachte spraak. Maar het echte Tilburgs, dat vind ik een heel ander verhaal. En dan is er nog een groot verschil tussen het Tilburgs “van vroeger”, het dialect dat mijn vader zo graag met zijn broer sprak, en het Tilburgs “van nu”. Want daar loopt het kippenvel me van over de rug. Brrr.

Het oude dialect, daar kan ik van genieten. De Prent van de Week, die iedere week in het Nieuwsblad werd gepubliceerd. Met droge humor en het op scherp zetten van de verhoudingen onderling. Ik heb alle bundels van mijn moeder gekregen en ben er erg zuinig op. Dat dialect had nog een zweem van romantiek om zich heen. Een besloten gemeenschap van mensen de in de textielindustrie hun geld verdienden. Met mooie gezegden en uitdrukkingen. Veel woorden komen uit het Frans, souvenir uit de tijd van de Franse bezetting. Een verkèt is nog altijd een vrije vertaling van een fourchette.

Er zijn ook nog altijd mensen die geïnteresseerd zijn in die oude woorden. Zij organiseren een Tilburgs dictee, waarbij ieder naar hartenlust los kan gaan op ouderwetse uitdrukkingen. Al die mooie oude woorden, ik luister er graag naar. Het doet me ook altijd denken aan mijn vader die met zoveel humor die uitdrukkingen gebruikte. Hij sprak keurig ABN, als onderwijzer werd ook niet anders van hem verwacht, maar in zijn vrije tijd mocht hij graag anders uit de hoek komen.

Toch ben ik wel blij dat wij opgevoed zijn in het ABN. Hoewel het een beetje ver gaat om zelfs het woord ‘houdoe’ uit te bannen. Ik gebruik het nog steeds niet, ik vind het onecht klinken als ik het zeg. Mijn maatje heeft me er hartelijk om uitgelachen. Maar als ik nu ergens het moderne Tilburgs hoor, lopen de kriebels over mijn ruggengraat. En het gebeurt ook altijd zo onverwacht. Of nu Roy Donders failliet is gegaan en zijn comeback staat te promoten. Of dat de mensen die in aanraking zijn gekomen met Chrome6 op televisie vertellen dat zij het niet eens zijn met de geboden schadevergoeding. Met die laatste groep heb ik zeker compassie hoor, het zal je toch maar overkomen. Dat je bijna verplicht wordt iets te gaan doen om je uitkering te behouden, en dat dan later blijkt dat je daar toch wel ernstig ziek van kunt worden.

Ik begrijp dat mensen hun zegje willen doen. Maar moet dat dan in dat verschrikkelijke taaltje?