Ondanks alles zijn wij Nederlanders een principieel volkje. We gaan nog altijd uit van het standpunt “afspraak is afspraak”. En natuurlijk, er kan altijd iets tussenkomen, maar dan laat je het weten. Mensen die hier de hand mee lichten, kunnen meestal rekenen op behoorlijk wat commentaar.

Zoals te verwachten is dit in een Afrikaans land heel anders. Alle afspraken, of het nu vergaderingen zijn of sociale afspraken, zijn altijd ondergeschikt aan eigenbelang. Een uur te laat komen, of helemaal niet verschijnen, wordt door de meeste mensen als heel normaal geaccepteerd. Ook als je niet eens de moeite hebt genomen om even te laten weten waarom je verhinderd bent. Zelfs de stichtingen die vrijwilligers leveren worden hiermee geconfronteerd. Hoezo dankbaar zijn, het is toch Allah die heeft gezorgd dat deze vrijwilligers doen wat zij doen.

Natuurlijk moet je dit als buitenstaander tot op zekere hoogte accepteren. Binnen de hekken van een Nederlandse compound gelden echter andere regels. Er zijn vastgestelde werktijden en je pakt niet iets dat van een ander is. Simpel, zouden wij zeggen. Het blijkt echter niet zo heel eenvoudig als het lijkt. Als iets er al een tijdje ligt zonder gebruikt te worden, dan kun je het toch net zo goed meenemen? Of niet dan?

Het grootste probleem is echter het liegen. En dan wel om de simpelste dingen. Een bepaalde stichting in Gambia sponsort meisjes zodat zij naar school kunnen. Een regel daarbij is wel; er wordt niet gestolen en er wordt niet gelogen. Gebeurt dat wel, dan stopt de sponsoring direct. Dat klinkt misschien hard, maar het is de enige manier. Als er gelogen wordt over kleine dingen, wordt er zeker gelogen over grote zaken.

Een schrijnend voorbeeld hiervan is een meisje dat een kwitantie wilde inleveren ter waarde van één euro. Het papiertje was echter gekopieerd en er was een gedeelte wit gelakt. Daar was iets anders overheen geschreven. “Nee, nee, ik heb dit echt zo van school gekregen.” Argwanend door ervaring werd er contact opgenomen met de schooladministratie. Er valt altijd te controleren wat bepaalde zaken kosten. De administrateur stond perplex, de kwitantie was overduidelijk vervalst. Voor de stichting was maar één reactie mogelijk, hoe verdrietig ook. De sponsoring werd gestopt, het meisje kon niet meer naar school.

De dag erna meldde het meisje in kwestie zich. Voor ze zelf van wal kon steken, werd haar gevraagd waarom ze gelogen had en de kwitantie had veranderd. Waarom voor één euro. Het meisje bleef stug volhouden dat ze de kwitantie zo had gekregen. Helaas voor haar werd de administratie van school eerder geloofd. Even later kwam haar moeder, zij maakte het verhaal nog erger. “Nee, het was voor een pasfoto en het was niet de administrateur maar een leraar die de kwitantie had veranderd.” De vrijwilliger had moeite niet in woede te ontsteken. “Laat die leraar dan maar komen om het uit te leggen.” Weinig kans, die man komt echt niet, die heeft er nl. helemaal niks mee te maken.

Dus heeft dit meisje haar toekomst op het spel gezet voor één euro. Ze was de beste van haar klas maar kan nu niet meer verder. Omdat ze niet wil toegeven dat ze heeft gelogen. De principes van de stichting zijn strak, de sponsoring stopt. Dit klinkt wellicht hard maar toegeven betekent dat het hek van de dam is. Het is heel jammer maar de voorwaarden zijn vooraf uitgebreid toegelicht. En toen is er instemmend geknikt. Helaas is het daar voor deze mensen bij gebleven.

Het valt niet mee om ter plekke te blijven helpen. Hoeveel makkelijker is het om, zoals de meesten van ons dat doen, een klein bedrag te storten en te denken “veel succes er mee”. Wij lopen niet tegen die cultuurverschillen aan. Wij oordelen van een afstandje, lekker makkelijk. Gelukkig blijven er mensen zijn die zich daar te plekke inzetten. En daar heb ik veel respect voor.