Individueel leren, maatwerk, toegespitst op het niveau en de kennisbehoefte van de leerling, het onderwijs van tegenwoordig is niet meer zo star als het vroeger was. Toen zaten wij als leerling braaf op onze stoeltjes en luisterden naar de leerkracht voor de klas. We volgden allemaal hetzelfde programma. Dat programma was niet gebaseerd op onze behoeften, welnee, het was gebaseerd op wat men vond dat wij moesten leren.

Mijn vader was een onderwijzer in hart en nieren. Het kleine plattelandsschooltje waar hij met zoveel toewijding jaren werkzaam is geweest, was hem dierbaar. In het begin had hij twee klassen in combinatie, (toen nog) klas 3 en 4. Later, toen het leerlingenaantal nog verder terugliep, kwam daar klas 5 bij. Het team bestond uit drie leerkrachten. Alle drie bevlogen om het kleine schooltje te laten voortbestaan. Generatie op generatie klepperde over de speelplaats, door de ouderwetse gang naar de klaslokalen met hoge ramen en grijze linoleum op de vloer. De houten tafeltjes en stoeltjes droegen de sporen van vele jaren gebruik. De lesboeken hadden ezelsoren.

Veel geld had de school niet. Dat deerde mijn vader niet. Hij ontwierp zijn eigen lesmaterialen. Kinderen die wat langzamer leerden, kregen andere oefeningen dan kinderen die wat sneller gingen. Zo verveelden de snelleren zich niet en haakten de langzameren niet af. Ook werd er niemand doorgestuurd naar speciaal onderwijs. Mijn vader zorgde ervoor dat hij zelf die kinderen klaarstoomde voor de middelbare school. Hij geloofde niet in hokjes, ieder kind had zijn eigen kwaliteiten. Je moest er alleen aandacht aan besteden. Hij bouwde de bestaande leermethoden om naar iets dat geschikt was voor alle kinderen.

Natuurlijk waren er ook ouders die het helemaal niet met mijn vader eens waren. Die werden door hem een beetje laatdunkend “nieuwlichters” genoemd. Ik weet niet wie er gelijk had. Mijn contact met het onderwijs en leren in het algemeen kwam pas heel veel jaren later tot stand. Ik heb er ook geen mening over. Ik weet alleen dat mijn vader heel eigenwijs kon zijn

Na 39 jaar als onderwijzer nam mijn vader afscheid. Drie generaties uit het dorp kwamen afscheid nemen. Het was een mooi gezicht dat mijn vader zichtbaar ontroerde. In het interview dat met hem werd gehouden voor de plaatselijke krant vertelde hij “het waren allemaal lieve kinderen”. En ik denk dat dat ook zijn drijfveer was. Voor mijn vader waren alle kinderen gelijk. Ze hadden alleen allemaal andere aandacht nodig. 

Het moderne leren is toegespitst op de mogelijkheden en behoeften van de individuele leerling. Er wordt gekeken naar de leerling zelf en niet naar de groep als geheel. Mijn vader zou trots zijn geweest. Eigenlijk was hij zijn tijd ver vooruit.