18 jaar
Met een gemengd gevoel keek ik de kring rond. Het was wel een andere verjaardag dan we bij mijn klasgenoten het afgelopen jaar hadden meegemaakt. Mama vond het niet nodig om het huis te verbouwen voor een groepje kwebbelende pubers, zoals ze dat noemde. We konden het toch wel gezellig maken. Dus ik had de stoelen zo goed en kwaad als het ging in een kring gezet. Jammer dat ons huis zo’n kille sfeer had. Bij Margo thuis was het altijd veel gezelliger. Ik keek naar haar, ze had dat leuke topje aan waar ik zo jaloers op was. Ik had mama gevraagd of ik het ook mocht kopen maar ze vond het te duur. Margo kreeg kleedgeld maar mama vond dat niet nodig. Ik kreeg immers alles wat ik nodig had. Ik trok mijn zelfgebreide truitje recht. Jammer dat je zo goed kon zien dat het zelf gemaakt was. De wol was net de verkeerde kleur. Misschien had ik toch mijn witte blouse eerder in de was moeten doen, dan had ik hem nu aan kunnen doen. Mama waste niet op commando, zei ze altijd. Margo zat met Hans te praten, ik keek hoe ze samen lachten. Ik hoopte maar dat het niet om papa was, die in de bank zijn boek zat te lezen. Hij zat in de houding die hem zo kenmerkte, net zijn hand onder zijn kin en zijn wijsvinger langs zijn neus. Ik had gevraagd of papa en mama niet een avondje weg wilden gaan maar papa ging niet graag weg op zaterdagavond. Ik zag dat hij eigenlijk een hekel had aan al die vreemde drukte in zijn huis. Liefst had hij maar gewoon zijn gezin om zich heen.
Ik had voor mijn achttiende verjaardag al mijn klasgenoten uit mogen nodigen. Behalve Jolanda dan, want die bracht altijd haar vriend mee. ‘Dat kan ik toch niet maken mam, ze zit bij mij in de klas.’ Mama had nors naar me gekeken. ‘Dan zeg je maar dat ze alleen moet komen, ik ken die jongen, en zijn ouders, en ik wil hem niet in mijn huis.’ ‘Mam!’ Ze keek niet op van het stomme kleed dat ze aan het borduren was. ‘Bovendien vind ik een meisje van achttien veel te jong om een vaste vriend te hebben. Een meisje van achttien moet nog vrij zijn.’ Ik bedacht dat die leeftijd ieder jaar een jaar opschoof, al naar gelang mijn eigen leeftijd. Ik was benieuwd hoe lang ze het vol zou houden. Misschien was ik op mijn dertigste nog wel alleen.
‘Zeg, zou je je gasten niet eens voorzien van drinken?’ Mama kwam uit de keuken met een fles witte wijn. Graves Superieur, ze had de kurk er vast voor me uitgehaald. Ik nam de fles van haar over en liep rond om de glazen van de meisjes bij te vullen. Ik deed de glazen niet te vol, ik wist niet of mama genoeg in huis had gehaald. De jongens dronken bier en cola. Gelukkig zei niemand iets over het merk. Mama vond het niet nodig om Coca Cola te kopen. ‘Dat verschil proef je niet,’ zei ze altijd.
Ik was net klaar met mijn rondje toen de bel ging. Ik had geen idee wie het kon zijn, al mijn gasten waren aanwezig. Mama liep naar de hal om de deur open te doen. Na een minuut stond ze weer terug in de woonkamer. ‘Er is iemand voor je aan de deur.’ Haar gezicht voorspelde niet veel goeds. Ik zette mijn glas op het kleine tafeltje voor me en liep naar de hal. De voordeur stond op een kier en buiten stonden Jolanda en John. Even kreeg ik de aanvechting om de deur dicht te gooien, naar boven te lopen en met mijn hoofd diep onder de dekens te wachten tot deze avond voorbij was. ‘Hoi, gezellig dat jullie er zijn, kom binnen.’ Ik zwaaide de deur uitnodigend open. Jolanda en John stapten binnen en schoven aan in de kring. Ik zag dat ze al snel in een fel gesprek gewikkeld raakten met Michiel en Jasper. ‘Biertje, John?’ Hij knikte naar me en nam het flesje van me over. ‘Ik hoef geen glas hoor Mop, dat zit er om heen.’ Ik voelde mama’s stekende ogen in mijn rug. Ik wist wat ze dacht, ‘zo ordinair, drinken uit de fles.’
Met de moed der wanhoop bleef ik lachen, de hele avond. Als er stiltes vielen, probeerde ik ze vol te praten. Ik bleef maar druk. Ik leek wel een opgedraaide wekker, ik voelde het zelf. Zo zonde ook dat wij helemaal geen elpees met moderne muziek hadden. Ik schaamde me dat ik me schaamde voor mijn ouders en voor mijn huis. Maar ik kon er niks aan doen.
Ik verzamelde de lege glazen en de schaaltjes waar de pinda’s in hadden gezeten. Twaalf uur, ze waren vroeg weg. Ik hoorde Hans aan Margo vragen of ze meeging, even nog wat drinken. Margo hoefde nooit zo vroeg thuis te zijn. Mama vond het niet goed dat ik nog ’s avonds zo laat op straat was, nette meisjes deden dat niet. Ik had me nog nooit zo ongelukkig gevoeld.